Oczko wodne jest popularnym elementem wyposażenia aranżacji ogrodowych. Świetnie komponuje się z naturalną roślinnością i zwiększa walory dekoracyjne otoczenia. Poniżej podpowiemy, jak zaplanować i jak zrobić taki zbiornik wodny na własnej posesji.
Przygotowania
Dobrze wykonane oczko wodne wymaga starannego rozplanowania. W pierwszym etapie musimy określić jego wielkość oraz lokalizację. Naszkicujmy własny projekt aranżacyjny, w którym znajdą się wszystkie stałe elementy kompozycji ogrodowej. Projekt powinien oczywiście uwzględniać także wielkość i lokalizację oczka wodnego. Może ono przybierać dowolną formę. Wszystko zależy od naszych potrzeb i wolnej powierzchni użytkowej. Zadbajmy o to, by elementy wodne stanowiły jedynie podkreślenie stylistyki ogrodu i nie ograniczały możliwości swobodnego przemieszczania się użytkowników. Duże oczko w maleńkim ogrodzie może zaburzyć proporcje i zmniejszyć walory dekoracyjne otoczenia. Przyjmuje się, że w małych ogrodach lepiej sprawdzają się niewielkie zbiorniki o powierzchni do 8 m2. Przy większych posesjach możemy pozwolić sobie na dużą dowolność. W zależności od wybranej stylistyki możemy zaplanować budowę niewielkiego oczka lub dużego stawu kąpielowego.
Po wyborze rozmiaru i kształtu przystępujemy do dokładnego zaplanowania jego lokalizacji. Jest to ważny, choć często niedoceniany etap przygotowań. Pamiętajmy jednak, że lokalizacja wpłynie na komfort jego użytkowania. Nie powinno się ono znajdować w pobliżu drzew liściastych. Spadające liście będą gromadziły się w zbiorniku wodnym, powodując jego zanieczyszczenie. Utrzymanie w czystości takiego zbiornika w okresie jesiennym może okazać się dość kłopotliwe. Podobna sytuacja dotyczy zbyt intensywnego nasłonecznienia – to również zła lokalizacja. W naszych zbiornikach często umieszczamy ryby i rośliny wodne, które źle znoszą zbyt dużą dawkę promieni słonecznych. Co więcej, intensywne nasłonecznienie zwiększa parowanie wody i przyspiesza namnażanie się glonów. Zaleca się, by dobowa ekspozycja słoneczna nie przekraczała sześciu godzin.
Technologia budowy
Nasz projekt powinien określać technologię, w której wykonamy zbiornik wodny. Właśnie od technologii zależy specyfika prac oraz ostateczny efekt dekoracyjny. Prace można wykonać na wiele sposobów. Najmniejsze zbiorniki często tworzy się z gotowych elementów. Tego rodzaju oczka zostają przeważnie wykonane z żywic poliestrowych lub polistyrenu. Plastikowe formy wymagają jedynie wykonania równego, utwardzonego wykopu. Nieco droższe, gotowe oczka wodne tworzy się z elastycznego kauczuku, który daje możliwość lepszego dopasowania do podłoża. Z reguły jest to najlepsze rozwiązanie, jeśli w zbiorniku mają znajdować się ryby i rośliny wodne.
Niestety gotowe oczko wodne posiada ograniczoną powierzchnię. Jeśli chcemy zaplanować większy zbiornik, musimy stworzyć go samodzielnie. Najpopularniejszą metodą wykonania oczka wodnego jest specjalna folia. Wykładamy nią wykopany uprzednio zbiornik wodny. Największą zaletą tego rozwiązania jest możliwość uzyskania dowolnego kształtu i rozmiaru. Folia dobrze sprawdzi się zarówno w przypadku małych oczek, jak i dużych zbiorników z kaskadą. Nic nie stoi na przeszkodzie, by folia została zamaskowana przez kamienie i żwir. Dzięki temu, w oczku możemy umieścić rośliny oraz wpuścić ryby ozdobne.
Alternatywą dla folii jest betonowy zbiornik z wodą. Jednak coraz częściej odchodzi się od tego rozwiązania. Beton nie najlepiej komponuje się z naturalistycznymi elementami wyposażenia ogrodu. Dodatkowo betonowe niecki są dość drogie i trudne do samodzielnego wykonania. Więcej informacji na temat różnego rodzaje oczek wodnych znajdziesz w tych materiałach.
Czy potrzebne mi będzie pozwolenie?
Budowa oczka wodnego, także jeśli chodzi o jego betonowe warianty, powinna być poprzedzona odpowiednimi krokami formalnymi. Od 28 czerwca 2015 roku budowa przydomowych oczek wodnych i basenów o powierzchni nieprzekraczającej 50 m2 jest całkowicie zwolniona z konieczności uzyskiwania pozwolenia. Mówi o tym 29 ust. 1 pkt 15 Prawa budowlanego (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.). Zwolnienie z uzyskiwania pozwolenia nie zwalnia jednak inwestora ze wszystkich czynności formalnych. Przed rozpoczęciem budowy, musimy dokonać zgłoszenia. Według aktualnych przepisów prawa należy odczekać jeszcze 30 dni przed rozpoczęciem prac. Jest to czas, w którym organ władzy państwowej może odnieść się do naszego pisma. Jeśli w ciągu 30 dni od daty przedłożenia zgłoszenia nie uzyskaliśmy żadnej odpowiedzi, możemy legalnie rozpocząć budowę oczka wodnego. Jest to tak zwane udzielenie milczącej zgody na rozpoczęcie prac.
Jeśli powierzchnia zbiornika przekracza 50 m2, konieczne będzie pozwolenie budowlane. Procedura będzie już wtedy bardziej skomplikowana. Pozwolenie wymaga dopełnienia szeregu formalności. Niezbędny będzie kompleksowy projekt i dokumentacja dodatkowa.
Oczko wodne krok po kroku
Krok 1. Wytyczenie
Budowa oczka wodnego rozpoczyna się od wyznaczenia granic wykopu. W wybranej lokalizacji określamy zarys przyszłego zbiornika wodnego. Możemy użyć do tego sznurka, farby w sprayu, elastycznego węża lub piasku, którym wysypujemy wyznaczony obrys. Czynność tę powtarzamy oddzielnie dla każdej strefy głębokości. Będzie to dość istotne dla precyzyjnego przygotowania wykopu.
Krok 2. Wykop
Po dokładnym wyznaczeniu lokalizacji oczka wodnego, przychodzi czas na wykonanie wykopu. Prace rozpoczynamy od zewnętrznego obrysu. W miarę postępów prac kierujemy się do środka i uwzględniamy kolejne strefy głębokości. Wykop musiałby zostać wykonany w sposób bardzo precyzyjny. Na szczęście folia jest na tyle elastyczna, że dobrze poradzi sobie z niewielkimi różnicami poziomów. Mimo wszystko warto dołożyć starań, by wykonać wykop zgodnie z przygotowanym wcześniej projektem. Przy okazji wykopywania ziemi warto usunąć gałęzie, kamienie i wszystkie inne zanieczyszczenia gleby. Dzięki temu zabezpieczymy się przed przedziurawieniem przyszłej niecki.
Krok 3. Przygotowanie dna
Nasz wykop jest już gotowy. W trzecim kroku pora na przygotowanie dna. Warto usypać w nim ok. 10-centymetrową warstwę piasku (taką samą grubość w każdej strefie głębokości). Ubity piasek będzie pełnił funkcję ochronną i sprawi, że folia będzie dobrze zabezpieczona przed uszkodzeniami. Jeśli nasze dno ma skomplikowany kształt i wiele poziomów głębokości, wówczas zamiast piasku, możemy użyć włókniny.
Krok 4. Wyłożenie folii
Nasz wykop zostanie wyłożony folią. Wybierzmy dobrej jakości materiał o grubości minimum 1 mm. Pamiętajmy, że im lepsza jakość folii, tym większa żywotność naszego zbiornika wodnego.
Folia powinna być ułożona i dobrze wpasowana w każde zagłębienie. Przy brzegach wykładamy ją z zastosowaniem przynajmniej 20 cm zakładki. Po ułożeniu folii „na sucho” uzupełniamy zbiornik wodą. Przy okazji wykonujemy próbę szczelności i usuwamy wszystkie ewentualne fałdy, które pojawiły się w niecce.
Krok 5. Wysypanie kamieni i wzmocnienie linii brzegowej
Prace są praktycznie zakończone. Pozostaje nam wysypać dno kamieniami i wzmocnić linię brzegową. Do wykonania wzmocnienia potrzebne nam będą większe kamienie. Układamy je po zewnętrznym obrysie oczka, jednocześnie maskując wystającą na brzeg folię. Przy większych kamieniach możemy też wysypać żwir lub drobne kamienie, które sprawią, że niecka wody będzie lepiej komponowała się z otoczeniem. Sposób wyłożenia brzegu zależy od naszych preferencji i oczekiwanego efektu.
Krok 6. Rośliny i ryby ozdobne
Wieńczącym etapem naszych prac jest umieszczenie roślin wodnych. Niektóre należy wsunąć w zalegający na dnie żwir, inne wystarczy delikatnie położyć na tafli wody. Specyfika tych prac zależy wyłącznie od wymagań konkretnej rośliny. Na koniec możemy wpuścić do stawu ryby ozdobne.