Budowa dachu

Budowa dachu, a pochylenia połaci i pokrycia dachowe

Dach jest częścią budynku, która chroni przed oddziaływaniem wszelkiego rodzaju czynnikami atmosferycznymi, głównie opadami, działaniem wiatru i zmianami temperatury. Dlatego budowa dachów jest taka ważna i składa się z trzech podstawowych elementów:

konstrukcja nośna dachu, na której oprzemy kolejne warstwy,
pokrycie dachowe przymocowane do konstrukcji nośnej,
warstwa izolacji termicznej (więcej tutaj: termoizolacja - ocieplenie dachu).

Konstrukcja nośna dachu może być wykonana jako konstrukcja drewniana, stalowa lub żelbetowa. To, jaka konstrukcje wybierzemy do budowy dachu naszego domu ma wpływ jego kształt i wielkość.

Pochylenia dachu a pokrycia dachowe

Zastosowane pochylenia połaci dachu

Zastosowane pochylenia połaci dachu są ściśle uzależnione od przyjętego rozwiązania pokrycia dachowego. Wartości nachylenia są również uzależnione od zastosowanych materiałów na pokrycie dachu. Zgodnie z polską normą PN-B-02361:1999 we wszystkich rozwiązaniach pokryć papowych przewidzianych do stosowania na dachu o pochyleniu od 3% do 20% z wyjątkiem pasów połaci narażonych na wzmożone ssanie wiatru jest dopuszczalne zastosowanie papy perforowanej lub wentylacyjnej pod podstawowym pokryciem, z tym, że warstwy tej nie wlicza się do liczby warstw krycia

Budowa dachu kończy się pokryciem dachowym

Budowa dachu kończy się pokryciem dachowym wykonanym zgodnie z projektem zawierającym kilka ważnych parametrów. Między innymi takich jak rodzaj i charakterystykę materiałów pokrycia dachowego, izolacji, obróbek, uszczelnień; rodzaj i sposób przygotowania podłoża pod pokrycie; dokładny opis technologii wykonania; sposób odprowadzenia wód opadowych z połaci dachu, rozmieszczenia i spadki podłużne rynien, usytuowanie koryt odwadniających oraz rozmieszczenie dylatacji.

Prace dekarskie

Konstrukcja dachu

Podział dachów ze względu na konstrukcję

W zależności od konstrukcji i wielkości budynku możemy zastosować jeden z kilku podstawowych kształtów dachów. Wpływ na wybór rodzaju ma przede wszystkim rodzaj konstrukcji nośnej. Nie bez znaczenia jest również kształt rzutu poziomego budynku, rodzaj pokrycia, ewentualne przeznaczenie poddasza, klimatu i architektury lokalnej. Najczęściej stosowane rodzaje dachów o rozpiętościach do 12 metrów.

Dach jednospadkowy - jednopołaciowy

Dach jednospadkowy - jednopołaciowy stosowany najczęściej do zadaszeń różnego rodzaju dobudówek do budynków, garaży, składzików, komórek itp. Ściana tylna i ściany boczne mogą wystawać powyżej powierzchni połaci dachowej i stanowić zabezpieczenie przeciwpożarowe.

Dach dwuspadkowy - dwupołaciow

Dach dwuspadkowy - dwupołaciowy to najczęściej stosowany rodzaj dachu w naszych szerokościach geograficznych ze względu na łatwość osuwania się ewentualnej pokrywy śnieżnej. Ściany szczytowe mogą wystawać nad powierzchnię dachu i stanowić ściany oddzielenia przeciwpożarowego.

Dach czterospadkowy – czteropołaciowy

Dach czterospadkowy – czteropołaciowy zazwyczaj ma wszystkie cztery połacie o jednakowym nachyleniu, dwie połacie podłużne są trapezowe, a dwie połacie boczne są trójkątne. Konstrukcje tego typu charakteryzują się duża sztywnością przestrzenną.

Dach wielospadkowy – wielopołaciowy

Dach wielospadkowy – wielopołaciowy stosowany najczęściej w nowoczesnym budownictwie jednorodzinnym i wielorodzinnym. Stosowany w budynkach o złożonym rzucie poziomym i rozczłonkowanej bryle.

Dach namiotowy

Dach namiotowy to taki, który posiada cztery lub więcej połaci, których krawędzie zbiegają się we wspólnym wierzchołku.

Dach mansardowy

Dach mansardowy to dach o połaciach łamanych, to znaczy połacie górne maja inne, mniejsze pochylenie niż połacie dolne. Zastosowanie tego rodzaju dachu umożliwia znacznie leprze wykorzystanie poddasza do celów mieszkalnych.

Dekarz Wrocław

Murłata, namurnica – drewniana belka ułożona równolegle na murze budynku

Murłata, namurnica – drewniana belka ułożona równolegle na murze budynku. Przenosi obciążenia z więźby dachowej na ściany.

Dachy drewniane budowa

Dachy drewniane to przede wszystkim wiązary dachowe, które to stanowią główny element więźby dachowej – ciesielskiej konstrukcji nośnej dachu. Istnieją różne rodzaje wiązarów. W dachach o rozpiętościach do 12 metrów najczęściej stosujemy wiązary krokwiowo-belkowe, jętkowe, płatwiowo – kleszczowe, a przy rozpiętościach większych niż 12 metrów zazwyczaj wiązary kratowe.

Wiązar krokwiowo-belkowy

Składa się przede wszystkim z dwóch krokwi połączonej w kalenicy, oraz jednej belki poziomej, przenoszącej siły rozporu krokwi. Konstrukcja wyglądem przypomina trójkąt. Długość stosowanych krokwi nie powinna przekraczać 4,5 do 5 metrów, co powoduje, że tę konstrukcję ogranicza rozpiętość dachu w świetle ścian do około 7 metrów, a pochylenie połaci dachowej nie mniejsze niż 45 stopni. W sytuacjach szczególnych dopuszcza się przekraczanie powyższych wartości, ale należy zastosować dodatkowe zabezpieczenie dachu przed zerwaniem wskutek ssania wiatru. Zabezpieczeniem tym zazwyczaj są deski (wiatrownice), przybijane co najmniej dwoma gwoździami od wewnętrznej strony, ukośnie do każdej krokwi.

Wiązar jętkowy

Tworzą krokwie połączone w kalenicy, podobnie jak w wiązarach krokwiowo-belkowych, ale oparte na murłatach i połączone jętką – belką poprzeczną umieszczoną zazwyczaj około 2,5 metra poniżej kalenicy. Wiązary te są zazwyczaj stosowane w dachach o rozpiętościach od 6 do 9 metrów. Siły rozporu przekazywane przez krokwie przenoszą belki lub konstrukcja stropu. Wiązary jętkowe usztywnia się również za pomocą ukośnie usytuowanych wiatrownic, łat lub krawędziaków przybijanych od wewnętrznej strony. W przypadku rozpiętości większych niż 9 metrów należy dodatkowo zastosować podparcie płatwiami i słupami umieszczonymi pod połączeniem krokwi z jętką.

Wiązar płatwiowo – kleszczowy

stosuje się przy rozpiętościach dachu sięgających 12 metrów. W przypadku, kiedy mamy do czynienia z większymi rozpiętościami od zalecanych, należy stosować usztywnienia poprzeczne w płaszczyźnie wiązara. Służą do tego miecze lub zastrzałki. Podstawowymi częściami składowymi wiązara płatwiowo kleszczowego są krokwie, płatwie pośrednie, płatwie stropowe, słupy, miecze i kleszcze. Słupy rozmieszczamy podłużnie co około 3-5 metrów, a kleszcze obejmują słupy i krokwie z obu stron. W budynkach o nieregularnej budowie (nieregularnym rzucie poziomym) stosuje się zazwyczaj indywidualne rozwiązanie więźby dachowej i najczęściej są to układy wiązarów płatwiowo – kleszczowych.

Budowa dachów stalowych

Dachy stalowe są zazwyczaj budowane z dźwigarów kratowych kształtowanych jako trójkątne, prostokątne trapezowe lub dwutrapezowe, o krzywoliniowym pasie górnym. Pręty dźwigarów kratowych najczęściej wykonane są natomiast z kształtowników cienkościennych profilowanych na zimno, prętów okrągłych oraz kształtowników walcowanych na gorąco. Przy stawianiu konstrukcji stalowej dachu należy pamiętać o podstawowych zasadach. Między innymi o tym, że połączenie pręta w węźle powinno być symetryczne względem osi pręta, pręty ściskane trzeba doprowadzić jak najbliżej środka węzłów, pręty ściskane w węźle podporowym należy doprowadzić do osi podpory, a pręty rozciągane mogą być łączone do nich. Ponadto pręty w dźwigarach łączy się za pomocą spawania.

Kształt dźwigarów kratowych

Kształt dźwigarów kratowych w dachu stalowym zależy przede wszystkim od funkcji użytkowej przykrywanego dachem stalowym budynku, rozpiętości dźwigara oraz rodzaju pokrycia. Dźwigarem konstrukcji dachu stalowego o mniejszej rozpiętości, zazwyczaj do 18 m oraz nachyleniu połaci do 20% do 45% jest kratownica trójkątna. Przy rozpiętości dachu do 36 metrów i nachyleniu od 2% do 10% powinna być to już kratownica dwutrapezowa. W przypadku większych połaci – ponad 36 – metrowych powinna zostać zastosowana kratownica o krzywoliniowym, np. parabolicznym pasie górnym. Dźwigary kratowe są zazwyczaj kształtowane do rozpiętości stanowiącej wielokrotność 3m i wysokości w środku rozpiętości wynoszącej 1/6 do 1/12 rozpiętości.

Stężnia dachów stalowych konstrukcja

Dachy stalowe w projektowaniu i przy wykonywaniu stalowych dźwigarów kratowych należy zwrócić uwagę na zapewnienie odpowiedniej sztywności pasów ściskanych. Zazwyczaj wymaga to zastosowania układu tężników połaciowych i płatwi. Stężnia dachów stalowych przejmują obciążenia poziome dachu stalowego i częściowo ścian zewnętrznych. Zapewniają sztywność poszczególnych wiązarów i ich elementów, jak również sztywność przestrzenną całej konstrukcji dachu stalowego.

Budowa dachu stalowego przepisy

Zgodnie z PN-90/B-03200 w konstrukcji pokrycia dachowego należy stosować tężniki połaciowe poprzeczne na całej szerokości dachu. Co najmniej w dwóch skrajnych lub przedskrajnych polach siatki podpór, a także w tych polach, w których występują stężenia ścian podłużnych obiektu. Tężniki podłużne w płaszczyźnie połaci dachowej lub w poziomie pasów dolnych stosujemy wówczas, gdy zachodzi konieczność przeniesienia sił poziomych prostopadłych do ścian podłużnych. Tężniki pionowe stosujemy co najmniej w tych polach, w których występują poprzeczne stężenia połaciowe lub na całej długości dachu. Należy je rozmieszczać w środku rozpiętości dźwigara lub gęściej.

PN-90/B-03200 Konstrukcje stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie - norma polska do pobrania, dokument pdf.

Remont dachu, czy wymiana na nowy?

Dach naszego domu jest narażony na szkodliwe działanie warunków atmosferycznych – deszcz, wiatr, grad, mróz oraz upał. Nierzadko zagrażają mu również uszkodzenia mechaniczne (np. spadające gałęzie z drzew), grzyby, wilgoć, a nawet sam fakt starzenia się. Wszystko to sprawia, że kondycję dachu trzeba na bieżąco monitorować. Koszty ewentualnych napraw będą bowiem nieporównywalnie mniejsze aniżeli koszty związane z jego całkowitą wymianą.

Po czym poznać, że dach wymaga remontu?

Właściciele wiekowych domów doskonale znają pełną paletę usterek i problemów tyczących się dachów, które wymagają podjęcia natychmiastowych działań. Mowa chociażby o drobnych przeciekach czy mechanicznych uszkodzeniach połaci dachowej. W większości takich przypadków usunięcie problemu nie wymaga dużych nakładów finansowych. Naprawa dachu z papy jest stosunkowo prosta i zwykle nie wymaga nawet zatrudniania specjalistów. Nieco inaczej jest w przypadku dachu pokrytego blachą, blachodachówką czy dachówką. Rozebranie części pokrycia i jego zreperowanie wymaga wprawy, odpowiedniego sprzętu oraz rusztowania. Do takich prac dobrze jest zaangażować profesjonalną ekipę. Jeśli problemem jest osłabiona więźba, jej wzmocnienie może być bardzo kłopotliwe, szczególnie w przypadku zaadaptowanego poddasza.

Decydując się na miejscowe naprawy dachu trzeba być świadomym tego, iż w dużej mierze jest to tylko odraczanie gruntownego remontu dachu, z którym prędzej czy później przyjdzie nam się zmierzyć. Działania takie wpływają również na efekt wizualny – wymienione fragmenty blachy czy pojedyncze dachówki na ogół wyróżniają się na tle wypłowiałego nieco od słońca dachu.

Malowanie dachu to kolejna forma jego remontu i zabezpieczenia powierzchni dachowej przed działaniem czynników atmosferycznych. Warto pamiętać o takich zabiegach, a dach będzie nam służył przez długie lata.

Wymiana dachu - kiedy jest konieczna?

Poważne uszkodzenia poszycia lub więźby dachowej to zwykle sytuacje, które wymagają poważniejszego remontu lub nawet całkowitej wymiany dachu. Zwykle prowadzą do tego drobne zaniechania. Długotrwałe przemakanie, grzyb lub szkodliwe działanie owadów mogą prowadzić do trwałego uszkodzenia konstrukcji i w konsekwencji do konieczności jej odtworzenia.

Wymiana dachu niewątpliwie posiada wiele zalet. Pozwala na docieplenie dachu, poprawę jego atrakcyjności, a nawet nadanie poddaszu funkcji użytkowej, co może istotnie zwiększyć wartość nieruchomości. By jednak wprawnie ocenić kondycję pokrycia dachowego oraz więźby, warto poprosić o pomoc fachowca. Dzięki doświadczeniu i wprawnemu oku dokona on przeglądu dachu, szybko zorientuje się w skali problemu i zaproponuje najrozsądniejsze sposoby jego rozwiązania. Co więcej, będzie w stanie określić zakres niezbędnych prac i dokonać przynajmniej wstępnej ich wyceny.

Przy wymianie pokrycia rzadko kiedy więźba dachowa nie wymaga przynajmniej wzmocnienia, a wstępne krycie - częściowego usunięcia. Jedynie doświadczony konstruktor może doradzić, jak zwiększyć jej nośność, by można było ułożyć pokrycie cięższe od dotychczasowego. Dowiedz się z więcej z treści artykułu pt. Wymiana pokrycia dachowego i układanie nowego (...)

Jaki jest jej koszt remontu dachu?

Problem z dachem może wiązać się z pokaźnymi wydatkami, ale nie musi. W każdym przypadku konieczne są dokładne oględziny oraz analiza dostępnych możliwości. Dużo zależy również od konstrukcji dachu, jego powierzchni, rodzaju pokrycia oraz doświadczenia ekipy, która podejmie się remontu.

Generalny remont dachu jest kosztowny ze względu na szeroki zakres niezbędnych prac – obejmujący nie tylko budowę nowego, ale również demontaż istniejącego dachu. W zależności od rodzaju poszycia ceny demontażu kształtują się na poziomie 4-12 zł/m2. Wyjątek stanowi likwidacja pokrycia eternitowego, które wymaga zachowania szczególnej ostrożności – w jego przypadku cena usługi może sięgać nawet 20 zł/m2. Do powyższych kosztów robocizny remontu dachu doliczyć należy również koszty wywozu i utylizacji.

Nowa więźba to wydatek rzędu 15-45 zł/m2 w zależności od poziomu złożoności konstrukcji dachu. Podobny będzie koszt folii dachowej, łacenia oraz pełnego deskowania. Nowe pokrycie dachowe pochłonie 18-65 zł/m2 (materiał) i 10-60 zł/m2 (robocizna). Do finalnego rachunku dodać należy również kilkaset złotych za obróbkę kominową oraz 30-50 zł za metr bieżący rynien (materiał i robocizna).

Konserwacja dachu - Jak często?

Konserwacja dachu to zespół czynności mających na celu wyczyszczenie, sprawdzenie i zabezpieczenie połaci dachowej oraz naprawę ewentualnych usterek. Częstotliwość tego typu działań zależy w dużej mierze od wybranego pokrycia dachowego, chociaż zaleca się przynajmniej raz na rok kontrolować stan dachu i czyścić go, a raz na pięć lat wykonywać bardziej szczegółowy przegląd, w czym pomóc może dekarz. Jak powinna wyglądać konserwacja najpopularniejszych pokryć dachowych?

Jak często wykonywać konserwację dachu?

Montaż pokrycia dachowego

Montaż pokrycia dachowego zależy od wybranego przez nas materiału. Blacha to najprostsze i najszybsze rozwiązanie. Jednak drobny błąd jak np. nieprawidłowe cięcie materiału może sprawić, że pokrycie z blachy będzie bardziej podatne na łapanie rdzy. Najtrudniejsza w położeniu jest dachówka ceramiczna. Ta technologia wymaga sporej wiedzy dekarskiej, wprawy oraz doświadczenia. Składa się z wielu etapów m.in.: odpowiedniej izolacji dachu, prawidłowej techniki układania czy montażu gąsiorów.

Montaż pokrycia dachowego